5. Onderwijs

Inleiding

OBS De Keerkring geeft haar onderwijskundig- en pedagogisch beleid vorm door aan te sluiten bij de uitgangspunten van het onderwijskundig- en veiligheidsbeleid dat Stichting Aves heeft geformuleerd. Aves en haar scholen werken doelbewust en in samenhang aan de kwaliteit van dit beleid en van de uitvoering ervan door de hierna beschreven elementen in dit beleid te hanteren. 

5.1.1 Het onderwijsaanbod

Wij zijn ervan overtuigd dat als het leren bij kinderen (met taal- en sociale achterstanden) natuurlijk, intrinsiek en met meer onderlinge samenhang tussen de verschillende disciplines verloopt. Dit leidt tot “meer zin in leren door de zin van het leren” (Luc Stevens).
In onze visie staat o.a. het volgende:
Wij zijn ervan overtuigd dat onderwijs betekenisvoller wordt wanneer je inspeelt op actuele gebeurtenissen en de belevingswereld van de kinderen. 
Wij zijn ervan overtuigd dat de wereld in de school gehaald moet worden, zodat de kinderen zich kunnen redden in de maatschappij. 
OBS De Keerkring heeft gezocht naar een goede manier om haar visie om te zetten in daden. Wij zoeken naar verbinding in ons onderwijs door te werken met vijf schoolthema's per jaar die er tevens voor zorgen dat de school voldoet aan de wettelijk vastgestelde uitgangspunten , doelstellingen en inhouden van het primair onderwijs.

5.1.2 Werken met thema's

Op OBS De Keerkring heeft vanaf september 2017 een koerswijziging plaatsgevonden . Er is na een visietraject besloten om het ontwikkelingsgerichtwerken dat impliciet aan de orde kwam in de onderbouw om te zetten naar thematisch werken in de gehele school. Leerlingen van groep  4 t/m 8 op onze school werken thematisch en ontwikkelings gericht. Dat doen we met behulp van de methode Alles-in-1 & Alles-Apart. Alle vakken, met uitzondering van rekenen, gym en handschriftontwikkeling, worden binnen een thema aangeboden waarbij de  kerndoelen en referentie niveaus leidend zijn bij het bepalen van het onderwijsaanbod. De samenhang maakt de leerstof logisch, motiverend, efficiënt en effectief. .  Leerkrachten  implementeren samen in leerteams de nieuwe werkwijze met zorg voor het proces waardoor er grote cohesie  ontstaat in het onderwijs op onze school, de kwaliteit van een product is immers afhankelijk van de kwaliteit van het proces. 

Burgerschapvorming komt structureel aan bod in de thema's van Alles-in-1 maar ook tijdens de Lessen Leren Leven en de aanpak van De Vreedzame School. Wij stimuleren actief burgerschap en sociale cohesie op samenhangende wijze door de thema's van voorgenoemde aanpakken te verbinden en er tijdens openingen, feesten en projectafsluitingen uiting aan te geven.

Alles-Apart is de instructie taallijn voor groep 5-8. Zonder poespas worden de spellingcategorieën, werkwoordspelling, grammaticaregels en leesstrategieën uitgelegd en geoefend. Binnen Alles-Apart is de hoofdzaak taalregels leren en oefenen. Door dezelfde taal aan te bieden binnen de thema’s en taallessen, leren kinderen in samenhang. Dit maakt het onderwijs krachtig en betekenisvol!

Per schooljaar behandelen we vijf projecten, uit ieder domein één. Hier ziet u de onderwerpen van de 20 projecten:

Groep 3

In deze groep staat het leren lezen tot de kerstvakantie centraal. Op OBS De Keerkring gebruiken we daarvoor de methode Lijn 3. Lijn 3 kent twaalf wereldoriënterende thema’s. Het thema is de rode draad bij alle lessen en plaatst de leerstof voor de kinderen in een logische en herkenbare context. De thema’s sluiten aan bij de belevingswereld van de kinderen en bij de thema’s van Alles-in-1. Zo kan de hele school aan hetzelfde thema werken. De school bruist, de kinderen leren. Elk kind werkt op het juiste niveau en ontwikkelt zich.

Groep 1-2

In de onderbouw (groep 1 en 2) wordt er gewerkt met co-teaching er zijn elke dag twee leerkrachten aanwezig om aan de onderwijsbehoeften van de kinderen  tegemoet te komen. Zo wordt er meer met hoeken en kleine instructiegroepen gewerkt  zodat  er meer ruimte is voor bijvoorbeeld NT-2 activiteiten, voorbereidend rekenen en lezen. Ook het oefenen van  sociale vaardigheden komt ruim aan bod. De basisvaardigheden staan centraal. Er is ruimte in het jaarrooster opgenomen zodat de thema's goed kunnen worden voorbereid. 
Samenwerking tussen leerlingen is erg belangrijk. Door oudste kleuters samen te laten werken met jongste kleuters leren de leerlingen vanaf het begin dat ze iets voor elkaar kunnen betekenen. We volgen hier de uitgangspunten van basisontwikkeling ofwel ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO). Dit betekent dat de ontwikkeling van het kind centraal staat. Aan de hand van thema’s die schoolbreed worden behandeld, maakt de leerkracht een leeromgeving die voor elk kind aanknopingspunten biedt om mee aan het werk te gaan. Aanvankelijk bepaalt het ontwikkelingsniveau van het kind het onderwijsaanbod. Geleidelijk aan wordt deze ontwikkeling steeds meer gestimuleerd en gestuurd door de onderwijsmaterialen en het aanbod van de leerkrachten. 

5.1.3 Rekenen

We rekenen in groep 3 t/m 8 op functioneringsniveau. De kinderen werken dan in een andere samenstelling dan hun thuisgroep. Er zijn 10 instructiegroepen (A t/m J) De leerkracht die het rekenonderwijs verzorgt is verantwoordelijk voor deze groep kinderen en overlegt met de leerkracht van de thuisgroep over vorderingen en hulpvragen. We werken met de methode “Alles telt”. Twee keer per jaar wordt getoetst of de kinderen nog op het juiste niveau rekenonderwijs ontvangen. Elk half jaar kan een kind dat vorderingen maakt doorgaan naar het volgende niveau. Eventuele hiaten worden in kaart gebracht en bijgewerkt.

5.1.4 NT-2

Omdat voor veel van onze leerlingen Nederlands niet de thuistaal is neemt het NT-2 onderwijs een grote plek in. Dit is onder meer te zien door de inzet van een externe RT-er die elke woensdag met groepjes kinderen werkt aan o.a. woordenschat. In elke groep zijn ongeveer 16 leerlingen te vinden. Bij groepen groter dan 16 leerlingen zijn voor min.1,5 fte twee leerkrachten verantwoordelijk. De leerkrachten zijn bekend met TPR en hebben teambreed een opfriscursus woordenschat gevolgd. Omdat uitbreiding van deze vaardigheid wenselijk is door meer onderinstroom van anderstalige kinderen zal er worden ingezet op een rijke NT-2 leeromgeving. E.e.a. zal worden opgenomen in onze ambities.

5.1.5 De Vreedzame School

In schooljaar 2018-2019 zijn wij gestart met de invoering van scholing m.b.t. de aanpak van De Vreedzame School. De Vreedzame School beschouwt de klas en de school als een leefgemeenschap, waarin kinderen zich gehoord en gezien voelen, een stem krijgen. De kinderen leren wat het betekent om een ‘democratisch burger’ te zijn: 

• open staan voor en kunnen overbruggen van verschillen tussen mensen
• een bijdrage leveren aan het algemeen belang
• en actief verantwoordelijk willen zijn voor de gemeenschap
  
  Daarmee ervaren kinderen dat het uitmaakt dat ze er zijn, dat ze ‘er toe doen’.
  Op het niveau van de leerlingen streeft het programma ernaar om kinderen te leren:
• op een democratische manier met elkaar beslissingen te nemen
• constructief conflicten op te lossen  
• verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar en voor de gemeenschap 
• een open houding aan te nemen tegenover verschillen tussen mensen  
• volgens welke principes onze democratische samenleving is ingericht, en de sociale, emotionele en communicatieve vaardigheden die nodig zijn voor bovenstaande doelen. 

Op het niveau van de school realiseert het programma een positief sociaal en moreel klimaat, waarin: -

• iedereen op een positieve manier met elkaar omgaat - 
• de eigen kracht van kinderen benut wordt - 
• leerkrachten en leerlingen zich veilig voelen en prettig werken - 
• handelingsverlegenheid bij leerkrachten voorkomen wordt.

Het hart van De Vreedzame School wordt gevormd door het basiscurriculum. Deze lessenserie bestaat uit een wekelijkse les of activiteit in alle groepen van 30-45 minuten. Er zijn 38 lessen verdeeld over zes blokken:

1. We horen bij elkaar – groepsvorming en een positief sociaal klimaat 
2. We lossen conflicten zelf op - conflicthantering 
3. We hebben oor voor elkaar – communicatie 
4. We hebben hart voor elkaar – gevoelens 
5. We dragen allemaal een steentje bij – verantwoordelijkheid 
6. We zijn allemaal anders – diversiteit.
   De school voldoet hiermee aan de eisen van de Inspectie op het terrein van sociale competentie, actief burgerschap en sociale integratie. 
   _{Bron: De Vreedzame School @CEDgroep)}

5.1.6 Visie op cultuuronderwijs

Cultuuronderwijs zorgt voor een hogere ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie. Door het ondersteunen bij culturele activiteiten, het bijwonen van presentaties in de klas en het bezoeken van de schoolbrede exposities krijgen ouders een gedetailleerder beeld van de ontwikkeling van hun kind. Deze positieve aandacht is voor de kinderen een belangrijke impuls om hun ervaringen te delen en zich verantwoordelijk te  voelen voor zowel een individueel als een gezamenlijk product. Dit is een stimulans voor hun verdere ontwikkeling. Daarmee past cultuuronderwijs binnen de pedagogische opdracht van onze school.
Op OBS De Keerkring is 0,1 fte per week beschikbaar voor het organiseren en uitzetten van cultuuronderwijs in de vorm van activiteiten, kennis delen en het maken van een jaarplanning in samenhang met de thema's.

5.1.7 Indeling uren

Thematisch onderwijs houdt ook in dat vakgebieden in samenhang worden aangeboden. De tabel "indeling uren per week", geeft inzicht in hoe het lesrooster op OBS De Keerkring is ingedeeld. Tijdens de werkuur/ instructie periode wordt vooral gewerkt aan taal, rekenen, spelling, begrijpend lezen en schrijven. Dit gebeurt echter geregeld in samenhang met Wereldoriëntatie en de leidende thema's. Dit zelfde is van toepassing p de expressieve vakken; tekenen, muziek en dans. Per week wordt 1 uur expliciet besteedt aan De Vreedzame School, impliciet wordt deze aanpak de hele week aan de orde gesteld. Er is één uur per week gereserveerd voor Lessen leren leven maar ook op dit gebied zorgen de leerkrachten voor transfer naar andere vakgebieden zoals burgerschap en het thematisch werk.

Indeling  uren per week (3 t/m 8)
Gesprek / DVS	1
Spel/ Beweging	2,5
Werkuur/instructie	11,5
Burgerschap / Identiteit	1,25
Wereldoriëntatie/ Thema's	4,5
Expressie	3,45
Pauze / Lunch	1,25
Totaal	25,45

De schoolanalyse, afgenomen door bureau Interzin, zien wij als zogenaamd nul-punt voor ons onderwijs.
Het is duidelijk waar wij staan, waar wij naar toe willen en welke stappen wij in juiste volgorde moeten nemen om de kwaliteit van ons onderwijs te verbeteren.
In de jaarplannen zullen de strategische doelen (zie hieronder) in behapbare stukjes worden opgesplitst om het onderwijs meer uitdagend en rijk te maken. Het thematisch onderwijs leent zich bij uitstek voor uitdagend onderwijs aan kinderen en autonomie van leerkrachten. Het is duidelijk dat wij stappen zullen moeten zetten om voldoende hoge verwachtingen te laten zien.

De indicatoren afkomstig uit de WMK  kijkwijzer zullen d.m.v. intensivering van klassenbezoeken en collegiale consultaties worden geobserveerd en besproken._{(zie hoofsdtuk 4. kwaliteit)} 
Het geven van feedback leerkracht-leerling en leerkracht-leerkracht is hierbij van essentieel belang. Tijdens de onderwijskundige vergadering wordt geoefend met de wijze van feedback geven/ontvangen.

Per periode spreken wij teambreed (jaarplannen) af, op welk onderdeel de nadruk zal liggen. Zo breiden wij het repertoire langzaam uit door telkens een nieuwe indicator toe te voegen aan de observatielijst. Scholing zal worden georganiseerd in de daarvoor gereserveerde onderwijskundige vergaderingen.