7. Brede vorming

Leerlingen groeien op in een steeds complexere, pluriforme maatschappij. CBS De Schaapskooi vindt het van belang haar leerlingen op een goede manier hierop voor te bereiden. Wij zien het als een taak van de school kinderen op te voeden tot evenwichtige, fatsoenlijke, democratische, participerende, coöperatieve en algemeen ontwikkelde burgers van de Nederlandse samenleving. Zij moeten goed met anderen om kunnen gaan en deel kunnen nemen aan de samenleving. Wij besteden aandacht aan sociale vaardigheden bij de leerlingen, de basiswaarden en aan beleefdheid en omgangsregels in de omgang met elkaar. Hierbij gaat het niet alleen om kennis hierover te hebben, maar gaat het tevens over vaardigheden aanleren en over welke houding te kiezen. Leerlingen maken ook nu al deel uit van de samenleving en de school is de plaats om binnen haar veilige muren te oefenen. Op de basisschool verblijven heeft een paar unieke kenmerken. Het is de ontmoetingsplaats waar alle kinderen voor het eerst verkeren in grote groepen leeftijdgenoten met alle verschillen van dien. Op onze school leren kinderen om te gaan met verschillen en om samen te werken op basis van gelijkwaardigheid. Ook is het de plaats waar kinderen leren functionele relaties aan te gaan met een relatief grote groep onbekende volwassenen.
Wij zien Burgerschapsvorming en sociale ontwikkeling van leerlingen niet als een “vak”. Het zit verweven in het totale aanbod van onze school. Burgerschapsvorming brengt jonge burgers (want dat zijn leerlingen immers) de basiskennis, vaardigheden en houding bij die nodig zijn om een actieve rol te kunnen spelen in de eigen leefomgeving en in de samenleving. Ze maken kennis met begrippen als democratie, grond- en mensenrechten, duurzame ontwikkeling, conflicthantering, sociale verantwoordelijkheid, gelijkwaardigheid en het omgaan met maatschappelijke diversiteit. Die kennis komt niet alleen uit het boekje, maar wordt ook geleerd door te oefenen in de praktijk.

Bij burgerschapsvorming staan drie domeinen centraal:
1. democratie - kennis over de democratische rechtstaat en politieke besluitvorming; democratisch handelen en de maatschappelijke basiswaarden
2. participatie - kennis over de basiswaarden en mogelijkheden voor inspraak en vaardigheden en houdingen die nodig zijn om op school en in de samenleving actief mee te kunnen doen
3. identiteit - verkennen van de eigen identiteit en die van anderen; voor welke (levensbeschouwelijke) waarden sta ik en hoe maak ik die waar?

Op basis van de kerndoelen hebben we de volgende doelen opgesteld:
1. Wij voeden onze leerlingen op tot fatsoenlijke en evenwichtige mensen die respectvol (vanuit duidelijke waarden en normen) omgaan met de medemens. Daarom leren wij onze leerlingen zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen en besteden wij veel aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling.
2. Wij leren onze leerlingen de hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger.
3. Wij leren hen zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
4. Wij voeden onze leerlingen op tot mensen die kennis hebben van en respect hebben voor andersdenkenden. Wij leren hen de hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen en leren om respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen.
5. Wij richten ons op de algemene ontwikkeling, omdat we willen dat leerlingen in aanraking komen met cultuur en daardoor een persoonlijke verrijking en een bredere kijk op de wereld krijgen.

Een belangrijke voorwaarde om tot leren te kunnen komen is een veilige omgeving voor kinderen. CBS De Schaapskooi staat garant voor de (sociale) veiligheid van leerlingen. Wij zien de emotionele ontwikkeling en het werven van sociale vaardigheden als ontwikkelingen die beide aandacht nodig hebben. Daar waar er problemen zijn wat betreft de emotionele ontwikkeling, hoeven er niet per definitie problemen rond sociale vaardigheden te zijn. Wij merken echter wel dat de emotionele ontwikkeling een sterke samenhang met de sociale ontwikkeling van kinderen heeft. Emoties spelen een belangrijke rol bij contacten tussen mensen en de aanpassing van mensen aan hun omgeving. Daarom wordt er in de school vaak gebruik gemaakt van de term sociaal-emotionele ontwikkeling. Onder sociaal-emotionele ontwikkeling wordt door ons verstaan, dat de leerlingen zichzelf leren kennen en leren omgaan met de anderen.

Aspecten van sociaal-emotionele ontwikkeling:

1. het samenwerken, het samen spelen, het samen kunnen delen, hulpvaardig zijn
2. respect hebben voor elkaars mening en inbreng
3. elkaar de ruimte geven om zelf ontdekkend bezig te zijn
4. het kunnen oplossen van conflictsituaties
5. het kunnen inleven in gevoelssituaties
6. anderen accepteren en respecteren in hun anders zijn
7. een gevoel van saamhorigheid.

CBS De Schaapskooi besteedt structureel en systematisch aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Daarvoor wordt de Kanjertraining gebruikt. Alle leerkrachten zijn opgeleid om deze lessen zorgvuldig te kunnen geven. De sociaal-emotionele ontwikkeling en de veiligheid van kinderen wordt gemeten met het instrument ZIEN! Tijdens groepsbesprekingen en leerlingbesprekingen komt de sociaal-emotionele ontwikkeling aan bod.

Ambities:

-CBS De Schaapskooi  is een veilige leef-werkgemeenschap. In een goede afstemming tussen ouders, kinderen en leerkrachten krijgt dit vorm.
-De school monitort de beleving van de sociale veiligheid, door het bepalen van streefcijfers, het jaarlijks evalueren van de sociale veiligheid en het beschrijven van beleidsmatige consequenties als de eigen ambities niet gerealiseerd worden.

Kunst en cultuur zijn onderdeel van de wereld waarin de kinderen opgroeien. Door kunst en cultuur leren kinderen zaken als waardering, schoonheid, plezier, doorzettingsvermogen, samenwerken, genieten, respect, etc. (pedagogische aspecten). Niet het product maar de weg naar het product is belangrijk. Het product (voorstelling, tentoonstelling, uitvoering, etc.) is ondergeschikt aan het proces. Door het proces ontstaat een goed product en niet andersom. Het verwerven van kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen spelen een belangrijke rol in onze visie. Om dit te bereiken zorgen wij voor een zo breed mogelijk cultuureducatief aanbod. Met de kerndoelen als richtlijn zijn de disciplines geletterdheid, muziek, cultureel erfgoed, beeldende kunst, theater en dans beschreven in het schoolspecifiek cultuurbeleidsplan.

Onze schoolspecifieke doelen:

• Leerlingen plezier laten beleven aan kunst en cultuur
• Kunst en cultuur gebruiken om vakken te integreren 
• Evenredig aandacht besteden aan alle cultuurdisciplines (dans, muziek, beeldend, audiovisueel, erfgoededucatie).
• Ontwikkelen van talenten van leerlingen
• Bevorderen van het pedagogisch klimaat in de groep/school (‘gevoel van één zijn’).
• Vergroten van persoonlijke en sociale ontwikkeling van leerlingen 
• Leren reflecteren op je eigen werk en dat van anderen.
• Een doorgaande lijn muziekonderwijs

Cultuureducatie is een belangrijk aspect van het onderwijs. CBS De Schaapskooi heeft een cultuurcoördinator heeft als linking pin binnen de school.

We vinden het op onze school belangrijk dat de talenten van kinderen optimaal tot ontwikkeling komen. Wetenschap- en techniekonderwijs houdt de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen springlevend en doet een sterk beroep op de 21ste eeuwse vaardigheden, zoals samenwerken, creativiteit en communiceren, probleemoplossend vermogen, en zelfstandig en kritisch denken. Technische en wetenschappelijke talenten zijn dus ook belangrijk, want techniek en wetenschap vormt een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven in onze maatschappij. Techniek en wetenschap heeft betrekking op alles wat de mens heeft ontwikkeld, met als doel het leven beter en makkelijker te maken. We willen het inzicht van de leerlingen vergroten om de wereld om hen heen te begrijpen, hun eigen leven te verbeteren en zorg te dragen voor de aarde.
Daarnaast is het van belang om kinderen al jong kennis te laten maken met wetenschap en technologie om de kans te vergroten dat zij voor een technische richting kiezen. Techniek op de basisschool helpt leerlingen om op jonge leeftijd hun talenten te ontdekken.  

Ook de overheid ziet het belang van W&T in het basisonderwijs en in het Techniekpact is daarom afgesproken dat W&T vanaf 2020 een verplicht onderdeel is van het onderwijsprogramma op basisscholen.

Het Techniekpact heeft drie uitgangspunten:
• Implementatie binnen regio’s en sectoren is doorslaggevend voor succes. Het Techniekpact bevat (landelijke) afspraken die regio’s en sectoren ondersteunen bij het realiseren van de eigen doelen.
• Samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en werknemers is de sleutel voor aantrekkelijk techniekonderwijs dat naadloos aansluit op de arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven, de sociale partners, het onderwijs (publiek en privaat), werknemers, scholieren en studenten, regio en Rijk leveren ieder hun eigen bijdrage aan het Techniekpact.
• Techniekonderwijs over de volle breedte vormt het fundament voor een gezonde arbeidsmarkt voor technici. Het pact richt zich op basisonderwijs, voortgezet onderwijs, beroepsonderwijs, hoger onderwijs en scholing van werkenden.

Bewegingsonderwijs

Kinderen spelen minder dan voorheen. Sport en bewegen zijn van essentieel belang voor een gezonde ontwikkeling en horen bij een gezonde leefstijl.

Sport en bewegen dragen ook bij aan betere onderwijsresultaten. In de ‘Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een gezonde leefstijl in en rondom de school’ (2012) wordt een aantal ambities geformuleerd waaraan CBS De Schaapskooi zich committeert. Deze ambities betreffen:

• de frequentie van de lessen lichamelijke opvoeding,
• de bevoegdheid van de (vak)leerkrachten die de lessen lichamelijke opvoeding verzorgen
• de samenwerking met binnen en buitenschoolse sport- en beweegaanbieders.
• Zwemmen wordt uitgevoerd middels het Swim to play concept.
• De schoolomgeving wordt, waar mogelijk, opnieuw ingericht. Doel daarbij is dat kinderen worden uitgedaagd tot bewegen.
  
  

Ambities van CBS De Schaapskooi:

• CBS De Schaapskooi biedt minimaal twee lesuren per week bewegingsonderwijs per groep.
• Op CBS De Schaapskooi geven bevoegde (vak-)leerkrachten de lessen bewegingsonderwijs.
• CBS De Schaapskooi neemt deel aan het Swim to play concept.

ICT

De inzet van ICT op onze basisschool is geen doel op zich. ICT is een middel om kwalitatief hoogwaardig onderwijs te bieden. De inzet van ICT geeft veel voordelen. Het gebruik van ICT-middelen binnen de school een betekenisvolle bijdrage kan leveren aan het leerproces. Door gebruik te maken van ICT zijn leerlingen meer gemotiveerd en presteren ze beter. ICT ondersteunt de leerkrachten bij het geven van onderwijs en in het volgen van de leerlingen. ICT maakt het mogelijk beter om te gaan met verschillen in de klas. De inzet van ICT middelen is dan ook niet meer weg te denken uit de school.
Enerzijds zetten wij ICT middelen in ter ondersteuning bij het primaire leerproces, anderzijds zetten wij ICT middelen in om leerlingen digitaal geletterd te maken. Digitale geletterdheid is een onderdeel van de 21th-Century Skills. Digitaal geletterd ben je als je de vier basisvaardigheden beheerst: ict-basisvaardigheden, computational thinking, informatievaardigheden en mediawijsheid. Deze vaardigheden heb je nodig om goed te functioneren in de maatschappij, zowel in een leer- als in een werkomgeving. Het gaat daarbij om de samenhang tussen die vier vaardigheden.

Ict-basisvaardigheden:

• basisbegrip ict: het kunnen benoemen van functies van computers en computernetwerken;
• infrastructuur: het kunnen benoemen, aansluiten en bedienen van hardware, het kunnen bedienen van verschillende apparaten en programma's en het kunnen opslaan en toegankelijk maken van informatie.
• standaardtoepassingen: het kunnen omgaan met standaard-kantoortoepassingen en andere softwareprogramma's voor onder meer internetgebruik, beeldbewerking, samenwerking en presenteren.
• veiligheid: het op de hoogte zijn van - en kunnen omgaan met - beveiligings- en privacyaspecten in het kader van persoonlijke gegevens.

Informatievaardigheden: Je kunt een informatiebehoefte signaleren en analyseren, en op basis hiervan relevante informatie zoeken, selecteren, verwerken en gebruiken.

Mediawijsheid: Kennis, vaardigheden en mentaliteit die nodig zijn om bewust, kritisch en actief om te gaan met media.

Computational thinking: Problemen op een zodanige manier formuleren dat het mogelijk wordt om een computer of ander digitaal gereedschap te gebruiken om het probleem op te lossen.

Ambities CBS De Schaapskooi t.a.v.ICT:

• Alle groepen van CBS De Schaapskooi gebruiken dagelijks digitaal leermateriaal in het primaire proces.
• ICT’ers en leerkrachten zijn geschoold om optimaal gebruik te kunnen maken van gedigitaliseerd leermateriaal, verwerken van data en het maken van analyses.
• Alle leerlingen zijn digitaal geletterd als zij na 8 jaar onderwijs De Schaapskooi verlaten.
• De school werkt met een heldere doorgaande lijn van groep 1 t/m 8 rondom digitale geletterdheid.
  
  

Engels

Het Platform Onderwijs 2032 beveelt scholen voor primair onderwijs in zijn adviesrapport van januari 2016 aan om Engels aan te bieden vanaf de kleuterperiode. CBS De Schaapskooi geeft Engels van groep 1 t/m 8. De beheersing van de Engelse taal is van belang door internationalisering, groeiende mobiliteit en de uitgebreide mogelijkheden om te communiceren via nieuwe media. Het doel van Engels is om een eerste basis te leggen om te kunnen communiceren met moedertaalsprekers of anderen die buiten de school Engels spreken. De eerste aanzet wordt later, in de periode van de basisvorming, verder ontwikkeld. In het basisonderwijs gaat het bij het onderwijs in de Engelse taal vooral om mondelinge communicatie en om het lezen van eenvoudige teksten. CBS werkt vanuit de methode Groove Me. Deze methode voldoet in ruime mate aan de kerndoelen en geeft ons de mogelijkheid om leerlingen optimaal voor te bereiden op het voortgezet onderwijs.

7.8.1 RTL vakken; rekenen, taal en lezen

CBS De Schaapskooi heeft veel aandacht voor de RTL vakken "rekenen, taal en lezen". Bij deze vakken gaat het er enerzijds om dat leerlingen voldoende kennis hebben, maar anderzijds ook dat zij voldoende vaardigheden verwerven. Het leerproces verloopt niet voor iedere leerling hetzelfde. Waar de ene leerling makkelijk door de basisstof gaat en extra uitdaging nodig heeft, heeft een andere leerling meer moeite met leren en extra ondersteuning van de leerkracht nodig. Dat vraagt van ons om effectieve lessen te geven, waarin duidelijke lesdoelen, strategieën en stappenplannen centraal staan en waarin de instructie en de begeleiding worden afgestemd op de leerbehoefte van het kind.  Er zijn verschillende werkvormen en materialen beschikbaar waar het kind een keuze in kan maken, al dan niet gestuurd door de leerkracht. Continuïteit in de ontwikkeling is ons streven. Er hoeven geen onderbrekingen te zijn door jaarovergangen. Aan het eind van groep 8 hebben alle leerlingen de einddoelen van het basisonderwijs behaald.

7.8.2 De zaakvakken en expressievakken

De zaakvakken (aardrijkskunde, geschiedenis, natuur en milieu) en de expressie vakken (handvaardigheid, tekenen, muziek) krijgen doorgaans een plaats in het onderwijsaanbod in de middaguren. Met ingang van schooljaar 2019-2020 staat het thematisch werken bij zaakvakken centraal en worden zaakvakken waar mogelijk geïntegreerd aangeboden. Wij vinden het belangrijk dat leerlingen de nodige basiskennis opdoen en daarnaast diverse competenties ontwikkelen: samenwerken, communiceren, informatie verwerven en verwerken, creativiteit, sociaal gedrag, doorzettingsvermogen, concentratievermogen, een bijdrage leren leveren aan duurzame ontwikkeling, samenhangen leren zien in onze complexe maatschappij, interesse tonen in culturele verschijningsvormen, het zelf kunnen produceren van kennis, het ontwikkelen van een kritische houding en een mening leren vormen.
Leerlingen worden gestimuleerd in hun ontwikkeling om zich zo volledig mogelijk te kunnen ontplooien. Leerlingen wordt een stevige basis gegeven om te kunnen voldoen aan de eisen van de hedendaagse maatschappij. Het lesaanbod waarborgt zowel kennisoverdracht alsook het ontwikkelen van diverse competenties. Enerzijds wordt gebruik gemaakt van de gangbare methodes, inclusief instructies, samenvattingen en toetsen, anderzijds verwerken de leerlingen de leerstof op een eigentijdse manier, bijvoorbeeld door het gezamenlijk samenstellen van een muurkrant of het individueel of in groepjes vormgeven van een presentatie.  Bij zowel de zaakvakken als de expressievakken neemt het procesgericht werken een centrale plaats in in ons onderwijsaanbod. Het gaat niet alleen om een eindproduct, maar vooral ook om het proces om tot het eindproduct te komen.Aan het eind van groep 8 hebben alle leerlingen de kerndoelen van het basisonderwijs gehaald.