4. Onderwijs en ondersteuning

Iedere leerling die op een school begint, wil deze ook op een verantwoorde manier afmaken. Dit houdt in, dat we de ontwikkeling van de leerling heel goed volgen om zo precies mogelijk te weten wat hij nodig heeft aan begeleiding. Van groep 3 t/m 8 worden systematisch toetsen afgenomen. De resultaten van deze toetsen worden opgeslagen in het leerlingvolgsysteem en geanalyseerd.
Voor ons betekent dit: verschillen accepteren, afstemmen op mogelijkheden en onderwijsbehoeften, de ontwikkeling van het individuele kind ondersteunen, de groepsleerkracht als eerst verantwoordelijke ondersteunt door de IB-er, schoolleider en team.

Leerlingen met een speciale onderwijsbehoefte worden gesignaleerd aan de hand van observaties en methodegebonden  toetsen binnen de groepen. Vier keer per jaar vindt er een overleg gericht op handelingsgericht- en opbrengstgericht werken en leerlingondersteuning plaats. Ook worden leerlingen vier keer per jaar tijdens de groepsbespreking besproken met leerkracht en IB-er. Bij deze besprekingen vragen we ons steeds af: Heeft het kind extra ondersteuning nodig en zo ja in welke vorm. Deze extra ondersteuning wordt weergegeven in een leerlingprofiel of op het ondersteuningsblad van de leerkracht. Hierop staat hoe we deze extra ondersteuning vorm gaan geven: wat gaan we doen, hoe gaan we dit doen, wanneer gaan we dat doen en wie gaat het doen. Tijdens de contactmomenten met ouders worden zij van de inhoud van dit plan op de hoogte gesteld en besproken wat de inbreng van thuis kan zijn. Het kind wordt waar mogelijk betrokken bij het opstellen van het plan. Na tien weken vindt de evaluatie plaats en worden ouder en kind van de vorderingen op de hoogte gesteld.

Als na herhaalde inspanningen blijkt, dat de hulp die we een kind geven niet voldoende resultaat oplevert, gaan ouders, leerkracht en IB-er om de tafel zitten om te bespreken wat er verder gedaan moet worden. Het kan zijn dat er besloten wordt het kind aan te melden bij De Stipe. De leden van De Stipe bestuderen de aangereikte gegevens van de basisschool betreffende het aangemelde kind, besluiten eventueel tot aanvullend onderzoek en geven tenslotte een advies over de meest geschikte vorm van extra zorg.
Binnen Comprix zijn de volgende zorgvoorzieningen mogelijk:

• Op de basisschool blijven met een vorm van speciale hulp, hulp vanuit een school voor speciaal onderwijs (ambulante begeleiding).
• Plaatsing op een andere basisschool waar meer specifieke hulp mogelijk is.
• Verwijzing naar een school voor speciaal onderwijs.

Wij vinden het heel belangrijk kinderen actief bij de lessen te betrekken, zodat ze de aangeboden leerstof op een prettige manier eigen kunnen maken. Ook de methodieken rond bewegend leren is in iedere groep vertegenwoordigd. Wij hebben gekozen te werken met het expliciete directe instructiemodel en de inzet van coöperatieve werkvormen. Door de inzet van dit instructiemodel ervaren alle kinderen succes en het model draagt bij aan het verbeteren van de leerprestaties van alle leerlingen. Door de stappen van het model te volgen is de les effectiever. Maar, de sleutel tot succes is hierbij is de leerkracht. Het uitgangspunt bij directe instructie is dat je op sommige momenten in het onderwijsleerproces kennis, inzichten en vaardigheden het beste doelgericht kunt onderwijzen. We maken sinds een aantal jaar gebruik van chromebooks.
In ons schoolondersteuningsprofiel hebben we aangegeven wat we als school kunnen bieden en waar onze beperkingen liggen.

Leerlingen moeten zich op hun gemak  voelen op school. Het kind moet zichzelf kunnen zijn en zijn gevoel van eigenwaarde kunnen ontwikkelen. We zijn ons ervan bewust dat de sfeer op school sterk mede bepalend is voor de prestaties van de leerlingen. Ongewenste competitie moet voorkomen worden. Het team doet er alles aan om ongewenst gedrag en taalgebruik te voorkomen en positief sociaal gedrag te stimuleren en te benoemen. We gebruiken hier de methodiek van De Vreedzame School voor, in al onze groepen. De leerkracht is zich bewust van zijn voorbeeldfunctie. Bij ongewenst gedrag wordt direct opgetreden door de leerkrachten. Te allen tijde of indien nodig wordt een gesprek gevoerd met de betrokkene(n). Aan het begin van het schooljaar plannen we startgesprekken met ouders in, om verwachtingen over en weer kenbaar te maken en afspraken te maken in het belang van de ontwikkeling van de leerling. Op Vreedzame Scholen heerst een positief werkklimaat en zijn de leerlingen actief, zorgzaam en initiatiefrijk. Ook de samenleving is gebaat bij burgers die zich verantwoordelijk opstellen, die vaardig en vreedzaam omgaan met verschillen en conflicten. Voor scholen die vinden dat onderwijs óók betekent kinderen te helpen vormen tot ‘een goed mens’ is er De Vreedzame School.

Wij vinden het belangrijk dat kinderen leren om op een goede manier met elkaar, de omgeving en met hun medemensen om te gaan. Naast het feit dat leerlingen bij ons op school gewend zijn dat er verschillen zijn op leerniveau, laten wij ze ook kennismaken met het verschil in culturen. Wederzijds respect is bij al deze activiteiten de grondslag. Binnen de school- en klassensituatie proberen wij dit te bereiken door duidelijke school- en gedragsregels af te spreken en door het houden van kringgesprekken.

Op grond van de uitslagen van de leerling- en lerarentevredenheidsenquête kunnen we concluderen dat zij zich zowel fysiek en sociaal veilig voelen op het schoolterrein.  De school beschikt over een veiligheidsbeleid en elk jaar komen de schoolregels uitgebreid aan de orde en worden er in de eerste schoolweken van het nieuwe jaar, klasregels gemaakt met de kinderen. De schoolleiding is zichtbaar aanwezig en makkelijk aanspreekbaar in school. Deze zorgt voor betrokkenheid van personeel, leerlingen en ouders.

Spelen in onze een groene omgeving doen we dagelijks, waarbij  het schoolplein uitlokt voor ontdekkend en actief spelen. De kinderen oriënteren zich op de wereld, dichtbij, en veraf, toen en nu, en maken daarbij gebruik van hun cultureel erfgoed. Dit betekent dat we ten aanzien van cultuuronderwijs inspelen op actualiteiten uit de omgeving. Op school is een cultuurbeleidsplan aanwezig.
In groep 6, 7 en 8 worden lessen humanistisch vormingsonderwijs aangeboden door een vakdocent. Hierin komen de diversiteit in geloofsovertuigingen, culturen, gevoelens, persoonlijkheden, en dergelijke sterk naar voren. Door het bevorderen van de samenwerking, interacties tussen leerlingen en leerkrachten en het werken met planborden, dag – en weektaken bevorderen we de zelfstandigheid en mondigheid van onze leerlingen.

Onderstaande landelijke trends bieden een  perspectief op de toekomst. Ze kunnen inspirerend werken op het beschrijven van een toekomstvisie van onze school. De wil om aan te sluiten bij en te anticiperen op deze nieuwe ontwikkelingen in een veranderende omgeving is een voorwaarde om ons onderwijs actueel te laten blijven.

De Diagnosticering neemt toe;
De bandbreedte van normaal gedrag wordt steeds smaller. Afwijkingen worden sneller herkend en sneller behandeld. Door wetenschappelijke vooruitgang wordt medische ethiek belangrijker en complexer.

Technologie;
De toepassingen van ICT nemen toe.
ICT verandert de productie van kennis en maakt dat kennis anders wordt verkregen.
ICT wordt afgestemd op persoonlijke voorkeuren.
ICT helpt mensen sneller aan informatie en aan contact met andere mensen.
Informatie en data wordt steeds toegankelijker.
Mensen hebben steeds meer contact met elkaar, onder meer via internet.
Internationale samenwerkingsverbanden  (onder meer voor leren en werken) nemen toe.

Leerlingen;
Leerlingen in het PO leren op een andere manier.
Leerlingen hebben steeds meer behoefte aan leerstrategieën en minder aan kennis.
Leerlingen worden ICT vaardiger en leren mede hierdoor meer buiten de school.
Leerlingen willen op school meer vermaakt worden (bij het leren).
Leerlingen hebben het steeds drukker en hebben vaker een dagvullend programma.
Leerlingen krijgen steeds vaker voor- en vroeg schoolse educatie.

De ontwikkelingen rond kennis brengen nieuwe vraagstukken mee;
De hoeveelheid beschikbare kennis neemt toe en is makkelijker voorhanden.
De betrouwbaarheid van informatie op het internet wordt makkelijker in te schatten.
Mensen vinden het steeds moeilijker om op de juiste kennis te vinden (information overload).
Kennis moet in toenemende mate wetenschappelijk onderbouwd worden.
Mensen staan sceptisch tegenover de expertise van deskundigen.
De mogelijkheden van biotechnologische middelen om leerprestaties te verbeteren neemt toe.

Inhoud;
De Kwaliteit van lesmateriaal neemt toe.
De ontwikkeling en het gebruik van digitaal (gepersonaliseerd) lesmateriaal neemt toe.
PO scholen maken steeds meer gebruik van wetenschappelijke inzichten over leren en lesmethoden.

Inhoud;
De behoefte aan variatie in lesmateriaal neemt toe.
Leraren hebben meer behoefte aan flexibele lesmethoden en modulair lesmateriaal.
Leraren hebben steeds meer behoefte aan online (aanpasbare) leermiddelen.
PO scholen behoeven steeds meer hulp en overzicht in de veelheid van didactische ontwikkelingen.

Passend Onderwijs en de ondersteuning van de Stipe

Alle Friese basisscholen zijn aangesloten bij het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Friesland PO 2101.

Fonteinland 11, 8913 CZ Leeuwarden, www.passendonderwijsinfryslan.nl

Alle kinderen verdienen een zo passend mogelijke plek in het onderwijs. Onderwijs dat uitgaat van hun mogelijkheden, rekening houdt met hun beperkingen en aansluit bij wat ze nodig hebben. Onderwijs vindt plaats op de scholen en in de klas. Op een basisschool of, als dat nodig is, op een school voor speciaal (basis) onderwijs. Het liefst zo dicht mogelijk bij huis. De scholen spannen zich in om alle leerlingen in de basisschoolleeftijd een goede onderwijsplek te bieden. Ouders/verzorgers zijn daarbij een belangrijke partner. Er is een nauwe samenwerking met (jeugd)zorg, gemeenten, voorschoolse voorzieningen en het voortgezet onderwijs.

Het samenwerkingsverband biedt een dekkend netwerk voor Passend Onderwijs en zorgt voor afstemming tussen het basis onderwijs en het speciaal (basis) onderwijs.

Scholen zijn verantwoordelijk voor goed onderwijs en goede ondersteuning aan hun leerlingen. Het budget voor passend onderwijs dat zij krijgen van het samenwerkingsverband zetten zij op hun eigen manier in, op school en in de klas, zodat alle leerlingen de ondersteuning en extra hulp krijgen die ze nodig hebben.

In het schoolondersteuningsprofiel (SOP) beschrijven scholen hoe ze vormgeven aan de basisondersteuning en welke vormen van extra ondersteuning ze (kunnen) bieden in de eigen school. 

Ze werken daarbij handelingsgericht. Dat betekent dat scholen en leerkrachten denken vanuit de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Wat kan deze leerling en wat heeft deze leerling nodig? Het onderwijs stemt af op de onderwijsbehoefte van de leerlingen.

Scholen bieden de meeste leerlingen zelf extra hulp, de basisondersteuning. Scholen kunnen niet alles of niet alles zelf. Voor leerlingen die meer hulp nodig hebben, kunnen scholen dat met hulp van experts op de eigen school bieden. Sommige scholen doen dat in samenwerking met andere scholen. Ook kan een leerling hiervoor naar het speciaal (basis)onderwijs.

Kwalitatief sterke ondersteuningscentra, zoals De Stipe spelen in de samenwerking met het (speciaal) basisonderwijs, speciaal onderwijs en de instellingen voor jeugdzorg een actieve, zichtbare en verbindende rol bij het ontwikkelen en uitvoeren van passend onderwijs.

Extra ondersteuning wordt door het bestuur mogelijk gemaakt middels het beschikbaar gestelde budget passend onderwijs van het samenwerkingsverband. Mits passend binnen het SOP van de betreffende school kan het bijvoorbeeld gaan om specifieke methodieken en materialen, deskundigheid van specialisten, meer handen in de klas, een aanpassing in het gebouw. Het kan ook zijn dat een andere school beter is toegerust om aan de onderwijsbehoeften van de leerling te voldoen. Dat kan een andere basisschool met een meer passend profiel, maar ook een school voor speciaal (basis)onderwijs zijn. Stichting Comprix heeft het ondersteuningsteam De Stipe geformeerd om met de scholen mee te denken.