Bestuurlijk kader

Vanuit de ankerwaarden vertrouwen en verbinden is er ruime aandacht voor het pedagogische klimaat binnen Aves. Met veiligheid als randvoorwaarde, wordt het samen met en van elkaar leren tussen leerlingen, ouders en medewerkers gestimuleerd. Dit is vastgelegd in het kwaliteitsbeleid (zie Kwaliteitsbeleid 6.1.8), het jaarplan Passend onderwijs en het protocol Meldcode Kindermishandeling en huiselijk geweld (zie Protocol Meldcode 6.1.4. en Protocollen sociale en fysieke veiligheid 2.5). 

Samenwerking 

Afgestemde autonomie is één van de bouwstenen van de besturingsfilosofie van Aves. Dit betekent dat verantwoording laag in de organisatie ligt, maar besluiten genomen worden in afstemming. Het cvb bepaalt de kaders zoveel mogelijk in overleg met de directeuren.
Expertise is via de intern begeleider laagdrempelig inzetbaar, ondersteund door het expertisenetwerk van Aves en het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Noordoostpolder – Urk (SWV PO 24-02). Er is een nauwe samenwerking met externe partners, zoals de gemeente, kinderopvang en jeugdhulporganisaties. De samenwerking onderling, tussen de verschillende scholen wordt actief gestimuleerd.

Ambities

Aves zet de ontwikkelbehoeften van leerlingen en medewerkers voorop. Ze zijn leidend en geven inhoud aan de leer- en onderwijsprocessen op school.
Vanuit de kernwaarden lef, passie en groei zoeken we bij belemmeringen naar ruimte voor maatwerk in organisatie en aanpak, met als doel: kansengelijkheid voor de leerling en de medewerker. Elke school heeft een eigen, schoolspecifieke definitie van goed onderwijs. Concreet streven we naar een proactieve houding en meer grip op de eigen ontwikkeling door eigen doelen en leerprocessen. We geven dit vorm door formatief handelen, talentontwikkeling, het ontwikkelen van een visie op gepersonaliseerd onderwijs en het zoeken naar andere vormen dan het leerstofjaarklassensysteem.

Strategisch doel Aves 

Ontwikkelbehoeften van de kinderen zijn richtinggevend voor de organisatie van het onderwijs.

Eiland 2 Leerlingen (rechtsboven) bestaat uit onze ambities op het gebied van ontwikkelbehoeften van de leerlingen.

CBS Het Lichtschip heeft een eigen onderwijskundig en pedagogisch beleid. Dit past binnen het onderwijskundig en veiligheidsbeleid van Aves. De school heeft een eigen veiligheidsplan en een heldere omschrijving van het pedagogisch klimaat. Op de school wordt gewerkt vanuit gezamenlijke teamafspraken rond het bevorderen van sociaal-emotionele ontwikkeling en burgerschap. Hierbij wordt de ontwikkeling van de leerlingen gevolgd met het leerlingvolgsysteem en wordt jaarlijks de Sociale Veiligheidsmonitor afgenomen. Aan de hand van deze opbrengsten en data worden in het veiligheidsplan zo nodig verbeteracties opgenomen en krijgen leerlingen de begeleiding naar behoefte. Alle medewerkers kennen de stappen van de meldcode.

Schoolklimaat

Een goed pedagogisch klimaat is nodig om de leerlingen zich veilig te laten voelen en te kunnen leren. Onze schoolkernwaarden zijn aanvullend, waarderend en oorspronkelijk. Deze kernwaarden vormen het uitgangspunt voor ons schoolklimaat. Deze worden uitgebreid toegelicht in hoofdstuk 2.2. Bij ons op school hanteren we PBS (Positive Behavior Support. Vanuit gedeelde waarden (respect, betrokkenheid en plezier) creëren we samen een veilig en positief schoolklimaat, waarin alle leerlingen optimaal kunnen profiteren van het hun geboden onderwijs. Daarbij wordt vooral positief gedrag gezien, gestimuleerd en beloond. Voor meer informatie hierover verwijs ik naar hoofdstuk 3.2. (PBS).
We vinden het belangrijk dat de kinderen worden ‘gezien’. De leerkrachten spelen in op de situatie en houden rekening met de samenstelling van de groep. Er wordt veel gesproken met de kinderen in kringgesprekken, maar er zijn ook gesprekken bij eventuele conflicten tussen kinderen. De PBS-coördinator heeft samen met de vertrouwenspersonen een belangrijke taak in het aanjagen van veiligheid en het leggen van de verbinding tussen betrokkenen. 

Onderwijsprogramma

Kerndoelen en referentieniveaus
We gebruiken voor de verschillende vakgebieden uitsluitend methodes die voldoen aan de kerndoelen, aan de vastgestelde referentieniveaus en aan de eisen aan het onderwijs van deze tijd. Het onderwijs voldoet aan de wettelijk vastgestelde uitgangspunten, doelstellingen en inhouden van het primair onderwijs. Naast het basisaanbod hebben wij zowel een aanbod voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en hebben wij een onderwijsaanbod voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. 

Onderwijstijd
De leerlingen van CBS Het Lichtschip maken minimaal 7520 lesuren die wettelijk zijn vereist. De uren zijn verdeeld over de acht jaren basisschooljaren. In de onderbouw maken de leerlingen iets minder lesuren vergeleken met de bovenbouw.
We vinden het belangrijk om de tijd over de vakgebieden te verdelen door te kijken naar de onderwijsbehoefte van de groep. De nadruk van ons onderwijs ligt bij het goed aanleren van de basisvaardigheden. Daarom krijgen de vakken rekenen, taal, (technisch en begrijpend) lezen en spelling veel tijd in het rooster van de groepen. Daarnaast willen wij voldoende tijd besteden aan de vakken waar onze leerlingen hun kwaliteiten in kwijt kunnen. Hierbij kan gedacht worden aan creatieve vakken zoals handvaardigheid, muziek en drama. Verder besteden wij aandacht aan techniek en ICT door dit te verwerken tijdens de opdrachten van de groepsdoorbroken crea. Ook zetten wij ICT-middelen op een effectieve manier in.

De vakgebieden en het percentage onderwijstijd dat aangeboden wordt op CBS Het Lichtschip:

* De vakken en bijbehorende methodes zijn te vinden in de schoolgids van CBS Het Lichtschip. 

Volgen van de leerresultaten
De leerlingen maken de toetsen behorend bij de methode. Zo kunnen de leerkrachten zicht houden op het behalen van de gestelde doelen en acties inzetten indien nodig. Ook wordt er tweejaarlijks getoetst met het leerlingvolgsysteem van IEP. Aan de hand van deze toetsen wordt er een analyse gemaakt op groepsniveau en op schoolniveau en kijken we of onze ambitiedoelen behaald zijn. Acties die nodig zijn vanuit de analyse worden vervolgens beschreven in de groepsplannen. In groep 1 en 2 wordt zicht gehouden op de ontwikkeling van kinderen door het volgen van de leerlijnen vanuit ParnasSys. 

Taalachterstanden
We vinden dat elk kind gelijke kansen hoort te krijgen. Kinderen met een taalachterstand of kinderen die opgevoed worden met een andere taal, kunnen moeite hebben met de Nederlandse taal en het volgen van het onderwijs op de school.  Per leerling wordt de onderwijsbehoefte in beeld gebracht door de leerkracht en/of intern begeleider. Aves beschikt over veel expertise en de IB'er kan binnen haar netwerk de contacten leggen met de logopediste, Kentalis en de Schakelvoorziening van Aves. Vervolgens wordt er een interne route of externe route uiteengezet.  

Ondersteuning voor kinderen op CBS Het Lichtschip
We werken op CBS Het Lichtschip met combinatiegroepen. Door als groepsleerkrachten preventief en planmatig te werken, proberen we zo goed mogelijk om te gaan met de verschillen tussen de kinderen. Dit kan zowel in als buiten de groep plaatsvinden. Hierdoor zijn op groeps- en schoolniveau de nodige organisatorische maatregelen getroffen. “Onderwijs op maat” is een begrip dat we steeds verder willen ontwikkelen. Om “Onderwijs op Maat” nog meer inhoud te geven werken we met groepsplannen. Bij uitleg en verwerking houden we rekening met verschillen tussen leerlingen. Op onze school gaan we ervan uit dat elke leerling begeleiding nodig heeft op zijn eigen niveau. Deze begeleiding kan niet individueel plaatsvinden en daarom wordt de groep onderverdeeld in subgroepjes. We hebben de basisgroep, de ondersteuningsgroep en de verrijkingsgroep. De meeste kinderen zitten in de basisgroep. Zij krijgen in een schooljaar de reguliere leerstof aangeboden met de normale hulp en begeleiding, die nodig is om een schooljaar goed te doorlopen. De leerlingen van de ondersteuningsgroep krijgen ook dezelfde leerstof, maar met extra hulp in de vorm van meer aandacht, meer tijd, extra materialen en/of gemakkelijker oefenstof. Deze leerlingen worden door de leerkracht intensief begeleid; soms met inzet van een onderwijsassistent. De leerlingen van de verrijkingsgroep krijgen ook dezelfde leerstof, maar beknopter en gaan vervolgens meer, uitgebreider of uitdagender werk doen.  Soms past een leerling in geen van deze drie groepen, zij gaan werken met een eigen leerlijn.
Daarnaast krijgen sommige leerlingen huiswerk mee vanaf groep 5. Het gaat hierbij om huiswerk van rekenen, lezen, spelling en de verschillende zaakvakken. Wanneer leerlingen extra ondersteuning nodig hebben wordt in overleg met de ouders bekeken of er huiswerk met de leerling meegaat. Hierbij wordt er gekeken naar de onderwijsbehoefte van de leerling. Komend schooljaar (2023-2024) gaan we schoolbrede afspraken over huiswerk en het plannen d.m.v. een agenda vastleggen in een borgingsdocument.

Ondersteuning voor kinderen in groep 1 en 2
Bij de start van de basisschool doet het kind veel nieuwe indrukken en ervaringen op. We nemen er rustig de tijd voor om het kind aan de nieuwe situatie van school- en groepsgebeuren te laten wennen. De groepsleerkracht legt vast hoe het kind zich ontwikkelt. Dat gebeurt aan de hand van de leerlijnen en doelen vanuit ParnasSys. Deze lijst wordt twee keer per jaar in groep 1 en 2 ingevuld. De uitkomsten van de observaties worden in leerling- en groepsbesprekingen besproken met de IB-er. Tijdens de portfoliogesprekken wordt de ontwikkeling van het kind met de ouders besproken. N.a.v. deze besprekingen kunnen kinderen extra en meer specifieke ondersteuning krijgen in hun ontwikkelingsproces. Dit gebeurt veelal in de groep zelf. 

Ondersteuning voor kinderen in groep 3 t/m 8
Rekening houden met verschillen kan alleen als we nauwkeurig weten wat kinderen kunnen. We moeten kinderen dan ook volgen in hun ontwikkeling. Dat begint in de groep. Iedere groepsleerkracht observeert de kinderen, bekijkt het werk en signaleert vaak al snel wat kinderen door hebben en waar ze moeite mee hebben. Door dit dagelijks signaleren kan de groepsleerkracht met zijn onderwijs direct inspelen op wat kinderen nodig hebben. Naast de dagelijkse signalering zijn er toetsen die bij de methode horen. In vaste periodes wordt onderzocht of kinderen de aangeboden stof begrepen en goed verwerkt hebben. Kinderen die de stof beheersen kunnen verder in de verrijkingsgroep met verdiepingsstof. Kinderen die het nog niet helemaal begrijpen, krijgen extra uitleg en herhalingsstof in de ondersteuningsgroep. Om de kinderen goed te kunnen volgen in hun ontwikkeling door de hele school, maken we gebruik van toetsen. Dit zijn de landelijk genormeerde IEP-toetsen. Voor technisch en begrijpend lezen, spellen en rekenen worden die toetsen twee keer per jaar afgenomen. We krijgen zo op school een onafhankelijk en goed beeld van de ontwikkeling door de jaren heen van leerling en onderwijs op school. Naast deze toetsen vinden we het ook belangrijk dat niet alleen het hoofd, maar ook hart en handen wordt getoetst. Dit doen we door middel van de vragenlijsten leeraanpak en creatief vermogen.
Na de verwerking van de toetsen volgen de leerling- en groepsbesprekingen met de IB-er. Bij die besprekingen worden het gedrag, het werk in de groep en de uitkomsten van de toetsen besproken. Extra zorgmaatregelen voor kinderen die dat nodig hebben, worden genomen. Kinderen kunnen ook moeite met leren hebben omdat er sociale of emotionele problemen aanwezig zijn. 

Begeleiding van kinderen met een eigen leerlijn
Bij een grote achterstand van de leerstof krijgt een kind een eigen leerlijn. Dit gaat altijd in overleg met de ouders/verzorgers. Soms blijken kinderen te weinig te profiteren van het bestaande aanbod en lopen grote achterstanden op. Een eigen leerlijn kan dan een uitkomst zijn. Zij volgen een eigen individueel traject. Er wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld, dat aangeeft hoever de betreffende leerling vermoedelijk zal kunnen komen. Dit is altijd een zorgvuldige afweging waarbij ook de orthopedagoog betrokken wordt. Bij het opstellen van een ontwikkelperspectief kan een capaciteitenonderzoek voorafgaan. In dit perspectief worden tussendoelen en een reëel einddoel aangegeven. Twee keer per jaar wordt dit plan geëvalueerd en zo nodig bijgesteld.

Begeleiding van meer– en hoogbegaafde kinderen
Kinderen die heel goed kunnen leren, krijgen extra aandacht op school. Zij komen in de verrijkingsgroep. Ze krijgen dezelfde leerstof, maar dan beknopt. We noemen dit “compacten”. Vervolgens krijgen zij meer, uitgebreider en uitdagender werk te doen. Binnen de methodes wordt daar rekening mee gehouden met o.a. extra verdiepingsstof. Bovendien gebruiken we voor deze kinderen speciale leerstof buiten de methode om waaraan ze zelfstandig kunnen werken. In uitzonderlijke gevallen stromen leerlingen versneld door. Verder is er een mogelijkheid dat een leerling naar een 8-plus klas gaat van het Emelwerda College of het Zuyderzee Lyceum. Daarnaast kent Aves ook de Qui Volant voor kinderen uit groep 5, 6 en 7. In deze bovenschoolse groep gaat het vooral om het aanbod van andersoortig werk of extra taken voor hoog- en meerbegaafde leerlingen, maar ook om de ‘ontmoeting’ met gelijkgestemden. In het schooljaar 2023-2024 start een pilot voor een Ensbreed aanbod voor meer- en hoogbegaafde leerlingen (zie ook 5.3). Voor de screening van de laatstgenoemde leerlingen maken wij gebruik van de Sidi-PO. 

Digitale geletterdheid  

Toekomstgericht onderwijs betekent dat we kinderen voorbereiden op een continu veranderende wereld waarin technologie en digitalisering een belangrijk onderdeel is van ons dagelijks leven. Hoe deze toekomst er precies uitziet weten we niet. Nieuwe beroepen ontstaan en vragen vaardigheden die minstens zo belangrijk zijn als kennis. Dit geldt voor de laadpaalmonteur, de drone-piloot of de boer met zijn melkrobot.
Innovaties, digitalisering en technologie beïnvloeden ons dagelijks leven. Het heeft grote invloed op de mens, de maatschappij en dus ook op ons onderwijs. Het uitgangspunt bij Aves is altijd het geven van goed onderwijs. Dit is breder dan alleen de kernvakken. Dus ook ontdekken, bewegen, spelen, ruimte krijgen, creatief zijn, samenwerken en omgaan met ict.
Aves maakt de kinderen daarom naast geletterd en gecijferd ook digitaal geletterd. Elke school geeft hier een eigen invulling aan, passend bij haar context en populatie.
De ict-nulmeting door O21 (Adviesbureau voor onderwijs met ict), heeft laten zien dat Aves er goed voor staat. Alle voorwaarden voor goed onderwijs met ict zijn aanwezig. Dit ict-beleidsplan (zie bijlage)  zorgt voor duidelijkheid in rollen en verantwoordelijkheden en draagt bij aan een betekenisvol en toekomstgericht onderwijs.

Onderstaand staan onze ambities voor de komende schoolplanperiode.